بررسی پارامتر‎های برداری باد و نقش آن در طوفان‎های گردوغباری سیستان ایران

منطقه‎ی سیستان یکی از مناطق بادخیز در شرق ایران است. در این پژوهش به بررسی پارامتر‎های باد برداری سیستان پرداخته شده است. برای انجام این کار از داده‎های روزانه، ماهانه و سالانه‎ی گردوغبار و سرعت و جهت باد ایستگاه هواشناسی همدید زابل (2008-1999) استفاده شده است. برای بررسی مسیر طوفان‎های گردوغباری، پنج روز از شدیدترین روزهای گردوغباری انتخاب شدند. پوشش مکانی داده‎های مورد بررسی 5 تا 55 شمالی و 10 تا 100 شرقی است. نتایج به‎دست‎آمده طیّ دوره‎ی آماری مورد مطالعه، نشان می‎دهد که بادهای شدید سیستان از دو سامانه‎ی گردشی فعّال نشأت گرفته‎اند. از یک‎سو سامانه‎ی پُرارتفاع مستقر بر دریاچه‎ی خزر که در شمال‎غرب منطقه‎ی سیستان واقع شده و حرکت واچرخندی در این سامانه، موجب پراکنش هوا از مرکز به اطراف می‎شود. از سوی دیگر، سامانه‎ی کم‎ارتفاعی در جنوب‎شرق منطقه‎ی سیستان مستقر شده است که به‎صورت یک چرخند، موجب مکش هوای اطراف می‎شود. با توجّه به اینکه این سامانه در شرق و جنوب‎شرق سیستان واقع شده است، پس در مسیر حرکت شمالی ـ جنوبی، هوای خارج شده از سامانه‎ی پُرارتفاع واقع بر دریاچه‎ی خزر تأثیر گذاشته و به حالت شمال‎غربی جنوب‎شرقی در آورده است.